Zasiłek rodzinny jest świadczeniem rodzinnym, które ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
- rodzicom, jednemu z rodziców, albo opiekunowi prawnemu dziecka,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie uczącej się - oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony
jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 674,00 zł lub kwoty 764,00 zł w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłków rodzinnych nie oznacza automatycznie utraty tych świadczeń. W przepisach obowiązuje tak zwana zasada „złotówka za złotówkę”, co oznacza, że przy przekroczeniu kryterium dochodowego świadczenia są wypłacane w wysokości różnicy między wysokością wszystkich świadczeń (zasiłków wraz z dodatkami), a kwotą, o którą kryterium zostało przekroczone.
Przykładowo:
w przypadku ubiegania się o zasiłek rodzinny dla dziecka do ukończenia 5 roku życia, po przekroczeniu kryterium dochodowego o 20 zł, zasiłek rodzinny będzie pomniejszony o 20 zł i wypłacany w kwocie75 zł miesięcznie.
w przypadku ubiegania się o zasiłek rodzinny dla trojga dzieci do ukończenia 5 roku życia, po przekroczeniu kryterium dochodowego o 20 zł, łączna wysokość zasiłków będzie pomniejszona o 20 zł i wypłacana w kwocie 265 zł miesięcznie (95 zł x 3 – 20 zł).
Zasiłek rodzinny przysługuje:
- na dziecko:
- do ukończenia 18 lat
- w wieku powyżej 18 lat do 21 lat pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole,
- do 24 lat jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej pod warunkiem, że ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności;
- osobie uczącej się - jeżeli uczy się w szkole lub w szkole wyższej, nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka do świadczeń rodzinnych świadczenia te wypłaca się temu z rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka, który pierwszy złożył wniosek.
Jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, świadczenia rodzinne wypłaca się temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje.
Prawo do zasiłku rodzinnego przyznaje się na podstawie dochodu z poprzedniego roku. Jednakże aby ustalić aktualną sytuację osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny, bierze się również pod uwagę dochód utracony i/lub uzyskany przez osobę wnioskującą.
Organ wypłacający zasiłek rodzinny pomniejszy dochód rodziny o dochód utracony na skutek:
-
uzyskania prawa do urlopu wychowawczego,
-
utraty prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
-
utraty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
-
utraty zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
-
wyrejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania
-
utraty zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
-
utraty zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych;
zaś z drugiej strony ma obowiązek do dochodu rodziny doliczyć dochód uzyskany wskutek zakończenia urlopu wychowawczego oraz uzyskania prawa do świadczeń lub osiągania dochodów z tytułów wskazanych powyżej w puntach 2 do 6.
Wobec powyższego do wniosku o zasiłek rodzinny należy dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające utratę lub uzyskanie dochodu przez wnioskodawcę.
Do dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia rodzinne nie są wliczane stypendia za wyniki w nauce i sporcie.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje jeżeli:
- dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim,
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej,
- osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
- pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostały zasądzone alimenty na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
- członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:
-
95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku;
135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy wraz z wymaganymi dokumentami można składać już od 1 sierpnia danego roku (on-line od 1 lipca). Najlepiej zmieścić się w terminie do 31 sierpnia, wówczas świadczenie przysługujące za listopad zostanie wypłacone do 30 listopada.
Natomiast w przypadku, gdy wniosek zostanie złożony w okresie od dnia 1 września do dnia 31 października, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń nastąpi do dnia 31 grudnia tego roku.