Wykazaliśmy, iż miasto Katowice nie wypełniało swoich zobowiązań wobec najbardziej potrzebujących mieszkańców, nakazując opuszczenie gminnego pomieszczenia tymczasowego i równocześnie odmawiając rozpatrzenia wniosku o przyznanie lokalu socjalnego. Jedyną propozycją miasta Katowice dla członków wspólnoty samorządowej, którzy znaleźli się tak krytycznej sytuacji życiowej, było zamieszkanie w noclegowni. W podjętym na rzecz naszych klientów postępowaniu Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały lokalowej katowickiego samorządu. Wyrokiem z dnia 25 listopada br. rozstrzygnięcie to podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny.

W 2013 roku podjęła z nami kontakt samotna, niepełnosprawna kobieta chorująca na gruźlicę, prosząc o pomoc w uzyskaniu godnych warunków zamieszkania. Po eksmisji zamieszkała we wskazanym przez Gminę pomieszczeniu tymczasowym: był to rodzaj komórki na strychu z toaletą na półpiętrze. Pomieszczenie mogło być ogrzewane tylko grzejnikiem elektrycznym, było zawilgocone i zagrzybione.

Wniosek o przydział mieszkania socjalnego został rozpatrzony odmownie z uwagi na przekroczone kryterium metrażowe. Zamieszkiwana przez naszą klientkę komórka miała 15 m kw., natomiast katowicki samorząd ustalił kryterium wynoszące 6 m.kw. powierzchni mieszkalnej na osobę samotnie gospodarującą. Wraz z odmową miasto Katowice wezwało naszą klientkę do opuszczenia pomieszczenia tymczasowego:

„Osoby skierowane do pomieszczenia tymczasowego winny w okresie obowiązywania umowy najmu zaspokoić sobie potrzeby mieszkaniowe we własnym zakresie, a po upływie umowy opuścić pomieszczenie” (pismo Pierwszego Wiceprezydenta Miasta Katowic z dnia 17.10.2013).

Mieszkania i pomieszczenia tymczasowe o powierzchni do 6 m kw nie występują w obrocie. Zatem ustalone w ten sposób kryterium powierzchni zajmowanego lokalu osoba samotna może spełnić wyłącznie przebywając w noclegowni. Wówczas dopiero, po faktycznym uzyskaniu statusu osoby bezdomnej, następuje spełnienie kryteriów wynikających z przepisów prawa miejscowego oraz możliwe jest rozpatrywanie wniosku o lokal socjalny i jego ostateczne - zwykle po wielu latach starań - przyznanie. Rozwiązanie zmuszające do przyjęcia statusu osoby bezdomnej, dla perspektywy poprawy warunków w bliżej nieokreślonej przyszłości, jest propozycją naruszającą godność człowieka oraz niosącą z sobą szereg negatywnych skutków dla zdrowia psychicznego i funkcjonowania społecznego osób poddanych tej procedurze.

W prowadzonym na rzecz naszych klientów postępowaniu kolejne instancje sądów administracyjnych uznały naszą argumentację za uzasadnioną, stwierdzając nieważność przepisów katowickiego samorządu. Prowadzone w latach 2013 - 2016 postępowanie ma charakter precedensowy. Wojewoda Śląski, opierając się na uzyskanych przez nas orzeczeniach sądowych, rozpoczął wydawanie rozstrzygnięć nadzorczych uchylających uchwały prawa miejscowego przyjmujące kryterium powierzchni lokalu podczas ubiegania się o lokal komunalny.

Szczegółowy opis sprawy znajdziecie Państwo na stronach Programu Spraw Precedensowych i Inicjatywy Ustawodawczej.