Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił powództwo Miasta Katowice o zapłatę roszczeń regresowych w kwocie prawie 70 000 zł wobec rodziny dotkniętej ubóstwem i bezrobociem, której udzieliliśmy pomocy prawnej. W uzasadnieniu wyroku Sąd uznał, iż Miasto Katowice nie wykazało słuszności wysokości swoich roszczeń zakwestionowanych w postępowaniu sądowym. 

Pozwani to małżonkowie, którzy wraz z dwójką dzieci w wieku 13 i 16 lat zamieszkiwali w lokalu spółdzielczym z lokatorskim prawem do lokalu. Około 1997 r. spółdzielnia mieszkaniowa została zlikwidowana a mieszkania wystawione na sprzedaż. Klientów nie stać było na wykup mieszkania z uwagi na niskie dochody. Ich mieszkanie (oraz kilka innych mieszkań w tym samym budynku) kupiła osoba obca, z którą małżeństwo podpisało umowę najmu. W roku 1998 jedno z małżonków straciło pracę z powodu likwidacji etatu w związku ze zmianami ustrojowymi. Spowodowało to nagłe i znaczne pogorszenie się sytuacji finansowej rodziny doprowadzając do powstania zadłużenia czynszowego. Rodzina nie otrzymała znikąd należytej pomocy. W roku 2005 właściciele mieszkania zwrócili się do sądu z pozwem o eksmisję w związku z utrzymującym się zadłużeniem czynszowym.

Sąd wydał wobec małżonków wyrok eksmisyjny z prawem do lokalu socjalnego. Po wyroku eksmisyjnym klienci nie mając już tytułu prawnego do lokalu byli zobowiązani do opłacania odszkodowania za korzystanie z lokalu bez tytułu prawnego w wysokości dotychczasowego czynszu (czyli ok. 288 zł). Niestety z uwagi na problem bezrobocia, który w pewnym okresie objął oboje małżonków, nie byli oni w stanie ponosić tych opłat. Ponieważ gmina również nie udzieliła im pomocy w postaci szybkiego przyznania lokalu socjalnego, właściciele lokalu najpierw w 2010 roku, a następnie w 2011 roku wystąpili do gminy o odszkodowanie za niezłożenie rodzinie oferty najmu lokalu socjalnego. Miasto zapłaciło ustalone z właścicielami kwoty (1500 zł miesięcznie), które były wyższe od stawki czynszu aktualnej w dniu wydania wyroku eksmisyjnego (288 zł). Następnie wystąpiło z pozwem przeciwko klientom o zwrot odszkodowania w wysokości 69 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami, wypłaconego przez Miasto właścicielom lokalu powołując się na fakt, iż zapłata odszkodowania jest zobowiązaniem solidarnym. 

Małżeństwo zwróciło się w tej sprawie o pomoc do Stowarzyszenia SPES w lutym 2013 roku. Zespół Stowarzyszenia przygotował klientom pismo procesowe, w którym w szczególności wskazaliśmy, iż roszczenia powoda w stosunku do klientów są bezpodstawne, gdyż wysokość odszkodowania należnego właścicielowi od osób uprawnionych do lokalu socjalnego, ograniczona jest wysokością czynszu czy innych opłat, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł, a skoro na gminie ciążył obowiązek zapewnienia rodzinie lokalu socjalnego, z którego to obowiązku się nie wywiązała przez okres 11 lat, nie może występować z roszczeniami odszkodowawczymi wobec klientów. 

W przedstawionej powyżej sprawie Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt. I C 1282/12 oddalił powództwo. W uzasadnieniu wyjaśnił, iż pomimo podzielenia poglądów o słuszności dochodzenia roszczeń regresowych w stosunku do klientów, którzy nie wnosili opłat z tytułu bezumownego korzystania z lokalu na konto właściciela, to jednak z powodu zakwestionowania przez rodzinę wysokości odszkodowania (zdaniem rodziny nadal miała ona wnosić opłaty w wysokości 288 zł natomiast Miasto podpisał umowę z właścicielem na miesięczne stawki w wysokości 1500 zł) jak i braku wykazania przez Miasto słuszności wysokości swojego roszczenia sąd przychylił się do poglądów Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1975 r. (sygn. akt III CRN 26/75), iż w razie nie udowodnienia zgłaszanych twierdzeń, sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu.