Dzięki pomocy prawnej Ośrodka Poradnictwa SPES dziewczynka, u której rozpoznano  niedosłuch centralny została wyrokiem Sądu Rejonowego w Katowicach zaliczona do osób niepełnosprawnych. Sąd zmienił zaskarżone przez nas orzeczenie odmawiające niepełnosprawności ze względu na to, że wada słuchu dziecka nie znajduje się w katalogu schorzeń wymienionym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia. To kolejny wyrok stwierdzający, że brak jest podstaw prawnych do stosowania w rozporządzeniu zawężonego katalogu stanów chorobowych, a przepisy  zostały wydane w tym zakresie z przekroczeniem delegacji ustawowej.

Tym razem orzeczenie sądu zapadło  już w  I instancji. 

W lipcu 2016 r. zgłosiła się do nas mama 9 letniej dziewczynki prosząc o pomoc w sporządzeniu odwołania od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim (dalej WZON). Kobieta nie mogła się pogodzić z treścią orzeczenia. Była  przekonana, że jej córka jest dzieckiem niepełnosprawnym, które wymaga systematycznej rehabilitacji i terapii.  U dziecka rozpoznano niedosłuch centralny, wadę wymowy, obniżoną sprawność ruchową, problemy z koncentracją, trudności ze zrozumieniem poleceń. Dziewczynka pracowała wolniej od innych dzieci w jej wieku i miała trudności w przyswajaniu umiejętności szkolnych. Aby dziecko mogło rozwijać się tak jak jej zdrowi rówieśnicy, konieczny jest system wspomagający słyszenie typu FM, którego koszt wynosi około 14.000 zł. Dziewczynka nie mogła poradzić sobie w klasie ogólnodostępnej, dlatego rodzice zmienili szkołę na placówkę umożliwiającą edukację w klasie dla dzieci z niedosłuchem. Dziecko uczęszczało do specjalnej klasy dla dzieci słabosłyszących. 

Sporządziliśmy odwołanie, do którego dołączyliśmy nasz wcześniejszy precedensowy wyrok sądu apelacyjnego w podobnej sprawie oraz wystąpienia SPES do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i Rzecznika Praw Obywatelskich o zmianę treści rozporządzenia. W odpowiedzi na odwołanie WZON wniósł o niedopuszczenie dowodu z tego  wyroku, argumentując, że jest niezwiązany ze sprawą, został wydany w innej sprawie i dotyczy innej osoby.  

W piśmie procesowym wykazaliśmy, że nie WZON nie ma racji. Przywołany wyrok jest bezpośrednio związany ze sprawą, jednocześnie dotyczy wszystkich osób do 16 roku życia, którym odmawia się zaliczenia do osób niepełnosprawnych z uwagi na to, iż ich stan chorobowy nie mieści się w katalogu schorzeń wymienionych w rozporządzeniu. 

Powołany w sprawie biegły z zakresu laryngologii wskazał, że niedosłuch centralny to dysfunkcja uniemożliwiająca pełne zrozumienie i wykorzystanie zasłyszanego dźwięku oraz zaburzenie pracy zmysłu słuchu wynikające z nieprawidłowości na poziomie środkowego układu nerwowego przy prawidłowej budowie i pracy uszu. Nieprawidłowości te mogą mieć różny stopień i zakres dysfunkcji. U małoletniej stopień ten i zakres jest znaczny. Mimo sprawnego obwodowego narządu słuchu dziecko funkcjonuje jako dziecko słabosłyszące. Proces rehabilitacji nie został zakończony, istnieje możliwość poprawy stanu funkcjonalnego. W opinii biegłego dziewczynka została zaliczona do osób niepełnosprawnych. 

WZON złożył do opinii zastrzeżenia. Jednak w ocenie sądu nie stanowiły zastrzeżeń w ścisłym znaczeniu, lecz prezentowały stanowisko prawne, do którego sąd odniósł się w uzasadnieniu wyroku. 

Sąd orzekł, iż brak jest podstaw prawnych do stosowania zawężonego katalogu stanów chorobowych wymienionych w rozporządzeniu z dnia 1 lutego 2002 r., które zostało wydane w tym zakresie z przekroczeniem upoważnienia ustawowego. Rozporządzenie może być stosowane tylko w tym zakresie  w jakim nie wykracza poza treść upoważnienia i tylko w połączeniu z brzmieniem art. 4a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który stanowi, iż osoby, które nie ukończyły 16 roku życia są zaliczane do osób niepełnosprawnych:

"jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku”.

Sąd Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach w wyroku z dnia 16 lutego 2017 r., sygn.. akt VII U 293/16 uwzględnił odwołanie i orzekł o zmianie orzeczenia poprzez zaliczenie dziecka do osób niepełnosprawnych na okres trzech lat oraz ustalił wskazania konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz techniczne – według wskazań lekarza – system wspomagający słyszenie typu FM.