Egzekucja z renty socjalnej (2012)

Menu podstrony Co robimy

Egzekucja z renty socjalnej (2012 - 2016)

Inicjatywa ma na celu zwiększenie ochrony przed egzekucją najniższych świadczeń emerytalnych i rentowych, na pokrycie tytułów wykonawczych innych niż świadczenia alimentacyjne, aby zapewnić minimum egzystencji osobom niezdolnym do pracy z racji stanu zdrowia bądź wieku – osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę socjalną, rentę rodzinną lub emeryturę.

W marcu 2012 roku Senat Rzeczpospolitej Polskiej zwrócił się do Stowarzyszenia SPES z propozycją przedstawienia opinii odnośnie projektu zmian w ustawie o rencie socjalnej. Przedłożona przez nas opinia i propozycja uniemożliwiała prowadzenie egzekucji z renty socjalnej, z wyłączeniem wierzytelności powstałych z tytułu świadczeń nienależnie pobranych bądź z tytułu obowiązku alimentacyjnego.

Świadczenie renty socjalnej jest często jedynym dochodem osoby poważnie niepełnosprawnej (z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy niemogącej podjąć zatrudnienia) i w obecnej kwocie (741,35 zł brutto) nie zapewnia minimum przeżycia osobom wymagającym nierzadko stałego leczenia i rehabilitacji. Osoby poważnie niepełnosprawne i ze względu na swą niepełnosprawność faktycznie niezdolne do podjęcia zatrudnienia, często stają przed dylematami związanymi z bardzo ograniczoną ilością środków finansowych, które nie pozwalają na zabezpieczenie wszystkich podstawowych i ważnych potrzeb życiowych. Egzekucja wierzytelności od osób ciężko niepełnosprawnych i faktycznie niezdolnych do podjęcia zatrudnienia (zatem nie posiadających innych dochodów), wobec pozostawienia takiej osoby de facto bez środków do życia, bywa przyczyną poważnych ludzkich dramatów.

Obecne przepisy umożliwiają prowadzenie egzekucji z renty socjalnej do 25% świadczenia z tytułu egzekucji tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Egzekucja z renty socjalnej w obowiązujących aktualnie granicach powoduje drastyczne pogorszenie sytuacji finansowej i życiowej osób pobierających rentę socjalną, zwłaszcza tych które nie są w stanie podjąć dodatkowego zarobkowania. Zwróciliśmy uwagę, że ustawa Kodeks Pracy czyni wolną od zajęć i egzekucji w całości kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie 1850 zł brutto). Wobec powyższego dochodzi do rażącej dysproporcji i niesprawiedliwości społecznej, w której lepiej chronieni (w tym wypadku przed egzekucją z posiadanych dochodów) są sprawniejsi obywatele zachowujący zdolność do zatrudnienia.

Naszą opinię przedłożyliśmy stosownej Komisji Senatu RP oraz posłom na Sejm RP. Na jej podstawie w listopadzie 2012 roku została wniesiona do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej interpelacja poselska. Ministerstwo w odpowiedzi na interpelację stwierdziło, że kwestia ewentualnego wyłączenia spod egzekucji świadczenia w postaci renty socjalnej jednej grupy rencistów może zostać uznana jako niezgodna z konstytucyjną zasadą równości. Ponadto, tak szerokie wyłączenie spod egzekucji, mogłoby spowodować niekontrolowane się zadłużanie rencistów socjalnych i w rezultacie uderzać w ich rodziny.

Projekt wyłączenia z egzekucji rent socjalnych został przez nas zmodyfikowany i dopracowany poprzez przeniesienie proponowanej zmiany z ustawy o rencie socjalnej do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Nasze działania na przestrzeni lat 2012 – 2015 to liczne wystąpienia do organów posiadających inicjatywę ustawodawczą - do sejmowych komisji i klubów poselskich, Rzecznika Praw Obywatelskich i Prezydenta RP, spotkania z parlamentarzystami, wypracowanie stanowiska w związku negatywnymi opiniami Ministerstwa Pracy Polityki Społecznej. Dopiero w grudniu 2015 r. otrzymaliśmy pismo Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informujące, że wnoszony przez nas postulat zwiększenia ochrony świadczeniobiorców przed negatywnymi skutkami postępowania egzekucyjnego wymaga głębszej analizy.

W międzyczasie dowiedzieliśmy się, że w grudniu 2015 roku do Sejmu wpłynął poselski projekt zmiany ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tożsamy z naszą propozycją.

W styczniu 2016 r. zostaliśmy poinformowani, że Rzecznik Praw Obywatelskich skierował w dniu 22.12.2015 r. wystąpienie generalne do Pani Elżbiety Rafalskiej Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zasad dokonywania potrąceń i egzekucji ze świadczeń emerytalno - rentowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich przesłał do naszej wiadomości odpowiedź Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, którą otrzymał na swoje wystąpienie. Wyjaśniono w niej, że do uzgodnień międzyresortowych został przesłany projekt stanowiska Rządu wobec poselskiego projektu ustawy w tej sprawie. Pozytywnie oceniono propozycję zwiększenia ochrony świadczeniobiorców przed negatywnymi skutkami postępowania egzekucyjnego. Jednocześnie podkreślono, iż zakres zmian i skala podwyższenia kwot wolnych od potrąceń wymaga dogłębnej analizy w celu znalezienia optymalnych rozwiązań, zabezpieczających interesy zarówno dłużników, jak też wierzycieli.

W wyniku prac legislacyjnych została zwiększona ochrona najniższych świadczeń emerytalno rentowych przed egzekucją komorniczą na pokrycie tytułów wykonawczych innych niż świadczenia alimentacyjne, jednak wolna od potrąceń będzie kwota 75 % najniższej emerytury i renty, a nie jak początkowo przyjęto w projekcie poselskim kwota 100 % najniższej emerytury i renty. Ustawa wprowadzająca podwyższenie wysokości kwoty emerytury i renty wolnej od potrąceń i egzekucji została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 06.12.2016 r. Nowelizacja wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie sześciu miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Nasze działania

2012
- zaopiniowanie projektu zmian w ustawie o rencie socjalnej
- wystąpienie do posłów na Sejm RP
2013
- III 2013
  - spotkanie z Panią Poseł Marią Nowak
  - spotkanie z Panem Posłem Markiem Plurą
- VI 2013
  - spotkanie z Panem Posłem Zbyszkiem Zaborowskim
- VII 2013
  - spotkanie z Panią Poseł Ewą Kołodziej
  - spotkanie z Panem Posłem Jerzym Ziętkiem
- IX 2013
  - Wystąpienie do RPO
  - Spotkanie z spotkanie z Panem Posłem Jerzym Ziętkiem
  - wystąpienie do przewodniczących sejmowych komisji i zespołów: Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Ustawodawczej, Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, Zespołu Parlamentarzystów Województwa Śląskiego, Zespołu Dobrych Zmian, Zespołu na Rzecz Ochrony Życia i Rodziny, Zespołu Członków i Sympatyków Ruchu – Światło Życie, Akcji Katolickiej oraz Stowarzyszenia Rodzin Katolickich
  - Wystąpienie do Biura Polityki Społecznej Prezydenta RP, Biura Listów i Opinii Obywatelskich, Biura Prawa i Ustroju oraz do Doradcy Prezydenta RP Pana Henryka Wujca.
- X 2013
  - Spotkanie z Panem Posłem Markiem Plurą
- XII 2013
  - Opracowanie stanowiska w odpowiedzi na argumenty Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
2014
- IV 2014
  - Spotkanie z Panią Poseł Marią Nowak
  - wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich
  - wystąpienie do przewodniczących sejmowych komisji i zespołów: Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Ustawodawczej, Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, Zespołu Parlamentarzystów Województwa Śląskiego, Zespołu Dobrych Zmian, Zespołu na Rzecz Ochrony Życia i Rodziny, Zespołu Członków i Sympatyków Ruchu – Światło Życie, Akcji Katolickiej oraz Stowarzyszenia Rodzin Katolickich
2015
- IX 2015
  - Wystąpienie do Prezydenta RP
  - Wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich
- X 2015
  - Wystąpienie do Premier Beaty Szydło
  - Wystąpienie do Prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego
- XI 2015
  - Wystąpienie do Przewodniczącego Klubu Poselskiego Kukiz’15 Pana Pawła Kukiza.