Odszkodowanie i zadośćuczynienie to dwie różne formy rekompensaty poniesionych szkód. Choć w języku potocznym zdarza się, że oba pojęcia są używane zamiennie, to jednak z definicji różnią się od siebie. Oznacza to, że w zależności od charakteru szkody, która może być materialna lub niematerialna można wystąpić o odszkodowanie bądź domagać się zadośćuczynienia, bądź też domagać się zarówno odszkodowania jak i zadośćuczynienia. 

Odszkodowanie – czyli naprawienie szkody -  jest rekompensatą za szkodę materialną, która ma charakter wymierny i dający się wyliczyć. Oznacza to przede wszystkim, iż dla roszczeń w tym zakresie ważne będą wszelkiego typu obliczenia matematyczne, odniesienia do rynkowych cen i kosztów rzeczy i usług, dowody w postaci faktur i rachunków imiennych jak chodzi o wydatki poniesione przez poszkodowanego. Istotnym jest, aby poszkodowany mógł udokumentować poniesione wydatki czy też poniesione straty.  Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.  

Co do zasady, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Odrębną formą rekompenasaty jest zadośćuczynienie, które ma zastosowanie do szkód niematerialnych, co do których kodeks cywilny używa sformułowania "doznana krzywda". Zadośćuczynienie będzie zatem rekompensować cierpienie fizyczne i psychiczne. W tym wypadku nie ma obiektywnych metod ustalania wysokości świadczenia, przez co proces ustalania wysokości zadośćuczynienia polega między innymi na pozyskiwaniu informacji, co do wysokości kwot uzyskiwanych w tym zakresie przez innych poszkodowanych, zwykle w procesach sądowych.