Matce dziecka pozamałżeńskiego względem ojca przysługują trzy rodzaje roszczeń alimentacyjnych związanych z ciążą i porodem (nawet jeśli dziecko urodziło się martwe). Są to roszczenia o pokrycie wydatków związanych z ciążą i porodem, roszczenia o pokrycie kosztów 3 miesięcznego utrzymania matki w okresie porodu oraz roszczenia o pokrycie innych koniecznych wydatków poniesionych wskutek ciąży lub porodu.   

Roszczenie o pokrycie wydatków związanych z ciążą i porodem

Ojciec niebędący mężem matki powinien przyczynić się, w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom, do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem.  Przykładowo, wydatkami tymi będą: zakup odzieży ciążowej, suplementów diety zalecanych dla kobiet w ciąży, koszty leczenia dolegliwości, które powstały wskutek ciąży lub porodu. Będą to także wydatki związane z zakupem tak zwanej wyprawki, czyli wyposażenia noworodka we wszelkie akcesoria pozwalające zaspokoić jego potrzeby w początkowym okresie życia np. zakup  łóżeczka i pościeli, butelek, pieluszek i ubranek dla noworodka, wanienki, wózka, fotelika samochodowego i itd.

Roszczenie o pokrycie kosztów 3-miesięcznego utrzymania matki w okresie porodu

Ojciec niebędący mężem matki powinien przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia kosztów 3-miesięcznego utrzymania matki w okresie porodu; na koszty te składają się przykładowo wydatki na żywność, utrzymanie mieszkania, nabywanie środków higienicznych itp. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące, np. w przypadku jej złego stanu zdrowia

Roszczenie o pokrycie innych koniecznych wydatków matki związanych z ciążą lub porodem

Matka dziecka może żądać, żeby jego ojciec pokrył odpowiednią część innych koniecznych wydatków albo szczególnych strat majątkowych, które poniosła wskutek ciąży lub porodu; takimi wydatkami mogą być np. koszty specjalistycznego leczeniem matki w związku z komplikacjami zdrowotnymi powstałymi na skutek ciąży lub porodu, z kolei szczególne straty majątkowe mogą  powstać np. z powodu konieczności sprzedaży przez matkę składników majątkowych za niską cenę w celu pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem.

Przy ustalaniu rozmiaru przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania matki oraz wydatków i innych kosztów związanych z ciążą i porodem  "odpowiadającego okolicznościom”,  bierze się pod uwagę sytuację życiową matki i ojca, a w szczególności usprawiedliwione potrzeby matki oraz zdolności zarobkowe i majątkowe stron. W danych okolicznościach, możliwe jest obciążenie ojca nawet w całości pewnymi wydatkami i kosztami, a w innych okolicznościach obciążenie go np. w połowie.

Powyższe roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat 3 od dnia porodu.  Matka dziecka pozamałżeńskiego nie może wystąpić z pozwem o zaspokojenie w/w roszczeń przed ustaleniem ojcostwa danego mężczyzny – które to ustalenie może nastąpić poprzez uznanie przez mężczyznę ojcostwa (patrz Uznanie ojcostwa, w dziale Pochodzenie dziecka) bądź w drodze orzeczenia sądu ustalającego ojcostwo.  Jeśli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, matka dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. O szczególnym rodzaju zabezpieczenia przyszłych roszczeń alimentacyjnych przed urodzeniem się dziecka będzie mowa niżej.

Istotnym jest, aby matka gromadziła dowody, którymi wykaże poniesienie wydatków; pamiętać należy, że powinny to być faktury, rachunki imienne, a nie paragony fiskalne – gdyż paragon fiskalny nie zawiera informacji, kto dokonał zakupu. Jeśli kupowany byłby np. używany wózek –warto spisać umowę, chyba że dokonujemy zakupu na portalu aukcyjnym i można wygenerować potwierdzenie transakcji, z którego wynika kto dokonał zakupu, dowodem również będzie bankowe potwierdzenie transakcji, gdzie w tytule wpłaty wpiszemy: zapłata za wózek.   

Zabezpieczenie przyszłych roszczeń alimentacyjnych matki dziecka pozamałżeńskiego

Jeszcze przed urodzeniem się dziecka, matka dziecka pozamałżeńskiego może skorzystać ze szczególnego rodzaju zabezpieczenia – może złożyć w sądzie wniosek o udzielenie zabezpieczenia przyszłych roszczeń alimentacyjnych związanych z ustaleniem ojcostwa. 

Jeżeli ojcostwo mężczyzny niebędącego mężem matki zostało uwiarygodnione, matka może żądać ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd. 

Aby uwiarygodnić ojcostwo mężczyzny, matka musi przed sądem wykazać, że jest on najbardziej prawdopodobnym ojcem dziecka; za ojcostwem danego mężczyzny przemawiać może np. pozostawanie z matką dziecka w związku faktycznym do czasu zajścia przez nią w ciążę, porównanie stanu ciąży matki i daty współżycia z danym mężczyzną. Ustaleń tych sąd może dokonać np. na podstawie zeznań świadków wskazanych przez matkę, treści korespondencji między matką a domniemanym ojcem, ich przesłuchania.

Jeśli matka uzyska w/w postanowienie o zabezpieczeniu – w terminie 3 miesięcy od urodzenia się dziecka musi wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa i roszczenia alimentacyjne - chyba że mężczyzna uznał swoje ojcostwo ((patrz Uznanie ojcostwa, w dziale Pochodzenie dziecka), to wówczas matka musi w tym terminie wytoczyć powództwo o roszczenia alimentacyjne. Jeśli tego nie uczyni, zabezpieczenie upada – co oznacza, że mężczyzna ma prawo żądać od matki naprawienia szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia (w czym w szczególności mieści się zwrot wypłaconej kwoty).