Świadczenie wychowawcze jest wypłacane w ramach Programu Rodzina 800plus, na każde dziecko do ukończenia przez nie 18 roku życia, bez względu na dochody rodziny. Świadczenie to ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Kto otrzyma świadczenie wychowawcze
Świadczenie wychowawcze przysługuje matce albo ojcu, opiekunowi prawnemu dziecka lub opiekunowi faktycznemu dziecka. Opiekunem faktycznym jest osoba, która opiekuje się dzieckiem i wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka. Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wychowawcze wynosi 800 zł.
Jeśli dziecko przebywa w pieczy zastępczej – w rodzinie zastępczej lub w pieczy instytucjonalnej, świadczenie przysługuje podmiotom sprawującym tą pieczę.
Ustalenie prawa do świadczenia
Ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłata następują odpowiednio na wniosek matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, podmiotu wykonującego pieczę zastępczą.
Od 1 stycznia 2022 r. zmieniły się zasady naboru wniosków o przyznanie świadczenia wychowawczego - obsługę przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania świadczenia przejął Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek do ZUS można złożyć tylko drogą elektroniczną przez internet, poprzez:
Wypłata świadczenia odbywa się wyłącznie na wskazany we wniosku rachunek bankowy.
Przyznanie świadczenia wychowawczego nie wymaga wydania decyzji – jest ona wydawana jedynie w przypadku odmowy przyznania świadczenia, uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia wychowawczego. ZUS udostępnia osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze informację o przyznaniu świadczenia wychowawczego na jej profilu informacyjnym. Informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego lub zawiadomienie o umieszczeniu tej informacji na profilu informacyjnym mogą zostać przesłane przez ZUS osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze na wskazany we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.
Nieodebranie informacji o przyznaniu świadczenia wychowawczego nie wstrzymuje wypłaty tego świadczenia.
Świadczenie wychowawcze a uprawnienie do innych świadczeń
Świadczenie wychowawcze nie jest wliczane do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia, co oznacza, że nie będzie miało wpływu na prawo do świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, czy dodatków mieszkaniowych.
Wyłączenie z egzekucji komorniczej
Świadczenie wychowawcze nie podlega egzekucji komorniczej. Jest też wyłączone z egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego. W praktyce oznacza to, iż osoba, która ma prawo do świadczenia, a jest zadłużona i postępowanie w stosunku do niej prowadzi komornik, nie musi się martwić o środki z Programu 800 Plus wpływające na rachunek bankowy. Przepisy uniemożliwiają bankowi wykonanie zajęcia komorniczego tego świadczenia i innych świadczeń zwolnionych spod egzekucji ze względu na ich wyłączenie spod zajęcia (środki nie będą przekazywane na pokrycie egzekwowanej należności). Zadaniem banku jest powiadomienie komornika o niemożności przekazania części kwoty znajdującej się na rachunku bankowym ze względu na okoliczność, iż pochodzi ona ze świadczeń niepodlegających zajęciu.