Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (zasiłek rodzinny z dodatkami, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie rodzicielskie) oraz ich wypłata następują na wniosek osoby zainteresowanej.

1. Świadczenia rodzinne przyznają i wypłacają urzędy gminy lub miasta albo ośrodki pomocy społecznej właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Tam też można otrzymać formularze wniosków, są one również dostępne na stronach internetowych urzędów. 
2. Wystąpienie zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych osoba uprawniona obowiązana jest niezwłocznie zgłosić organowi wypłacającemu świadczenia rodzinne. Nienależne pobrane świadczenia podlegają zwrotowi.
3. Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy, tj. od 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego  - nie dotyczy to jednak dodatku z tytułu urodzenia dziecka, dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, dodatku z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego.
4. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.
5. W przypadku ustalania prawa do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności prawo do świadczeń ustala się na okres zasiłkowy, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności  zostało wydane na czas określony. Wówczas prawo do świadczeń ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego. Przedłużenie ważności orzeczeń w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19 – patrz dział Ogólne zasady orzekania o niepełnosprawności
6. Generalną zasadą jest, iż prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Ustawa określa jednak wyjątki od tej zasady, o których informujemy poniżej.
7. W przypadku świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności, prawo do tych świadczeń ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia zostanie złożony w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Pamiętaj zatem, aby wniosek o świadczenie złożyć przed upływem trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia czy też wyroku sądu w przedmiocie niepełnosprawności, a wówczas świadczenie zostanie przyznane nie od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o świadczenie, ale z datą wsteczną – od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Zalecamy zapoznanie się ze sprawą naszej klientki: Świadczenie pielęgnacyjne od daty złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności dziecka (2018 -2019)
8. Jeżeli osoba uprawniona uzyskała kolejne orzeczenie o niepełnosprawności, stanowiące kontynuację poprzedniego orzeczenia, świadczenia przysługują od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia, jeżeli osoba wnioskująca złożyła:

• wniosek o orzeczenie niepełnosprawności w terminie miesiąca od dnia utraty ważności poprzedniego orzeczenia oraz
• wniosek o przyznanie świadczenia w terminie trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.