Aktualizacja poradnika Twoje Prawa uwzględnia w naszej ocenie stan prawny na dzień 1 września 2020 r.
Zakres zmian
Zaktualizowaliśmy katalog przychodów – świadczeń, dodatków zapomóg, których nie wlicza się do dochodu przy ustalaniu prawa do dodatku mieszkaniowego.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w latach 2020–2022 umożliwia dofinansowanie zakupu podręczników dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wsparcie dotyczy zakupu podręczników do kształcenia ogólnego, podręczników do kształcenia specjalnego lub podręczników do kształcenia w zawodach, dopuszczonych do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. .
Przyznanie pomocy następuje na wniosek rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka), pełnoletniego ucznia, a także nauczyciela, pracownika socjalnego lub innej osoby – za zgodą rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka) albo pełnoletniego ucznia. Wniosek wraz z kopią orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego składa się do dyrektora szkoły. Należy pamiętać, że terminy na złożenie wniosku ustalane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na siedzibę szkoły są wyznaczane na pierwsze dni września danego roku szkolnego
Kolejna w tym roku aktualizacja działu Świadczenie pielęgnacyjne dotyczy podrozdziału Ważne wyroki sądu w sprawach o świadczenie pielęgnacyjne. Informujemy o pojawieniu się nowej linii orzeczniczej jak chodzi pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna mającego ustalone prawo do emerytury lub renty. We wcześniejszych orzeczeniach sądów administracyjnych prezentowany był pogląd, że opiekun mający ustalone prawo do emerytury lub renty może obiegać się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego i powinno ono zostać przyznane w kwocie będącej różnicą pomiędzy wysokością świadczenia pielęgnacyjnego, a otrzymywaną emeryturą/rentą. Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 czerwca 2020 r., sygn. akt: I OSK 254/20 wskazał, że warunkiem do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest dokonanie przez osobę uprawnioną wyboru jednego ze świadczeń – świadczenie pielęgnacyjne czy świadczenie emerytalno – rentowe. Wybór ten można zrealizować poprzez złożenie do organu rentowego wniosku o zawieszenie prawa do świadczenia emerytalno – rentowe, co skutkować będzie wstrzymaniem jego wypłaty – a co z kolei skutkować będzie odpadnięciem negatywnej przesłanki z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a.
Obie linie orzecznicze opierają się jednak na tym samym założeniu, że opiekun będący emerytem/rencistą z niższą emeryturą/rentą niż świadczenie pielęgnacyjne jak i opiekun nie będący emerytem/rencistą, powinni być traktowani tak samo pod względem wysokości uzyskiwanych świadczeń.
Dodaliśmy nowy podrozdział Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim, w którym wskazujemy na kierunki orzecznictwa sądów administracyjnych w przypadku ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim.
Brak jest przeszkód prawnych, aby małżonek pobierał świadczenie pielęgnacyjne z racji opieki nad współmałżonkiem, natomiast jak chodzi o sytuacje, gdy o świadczenie pielęgnacyjne nad osobą pozostającą w związku małżeńskim ubiega się inna osoba zobowiązana do alimentacji, niż małżonek, linia orzecznicza sądów administracyjnych nie jest jednolita.
W orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych prezentowany jest pogląd, iż przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych rozumiany celowościowo umożliwia uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego osobie zobowiązanej do alimentacji niepełnosprawnego w związku ze sprawowaniem nad nim opieki, nawet jeśli niepełnosprawny pozostaje w związku małżeńskim z osobą nieposiadającą orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, ale tylko wówczas, gdy drugi małżonek - nielegitymujący się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności - nie może tej opieki sprawować z przyczyn obiektywnych, niezależnych od niego i od jego woli.
Odmienne stanowisko zajął niestety Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 11 sierpnia 2020 r., I OSK 599/20, z dnia 23 stycznia 2020 r. sygn. akt I OSK 2462/19, opierając się niestety za literalnym rozumieniem przepisu art. art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych. NSA stwierdził, że ustawodawca uznał za konieczne, aby ocena czy osoba uprawniona w pierwszej kolejności (małżonek) nie jest w stanie wypełnić we właściwy sposób obowiązku alimentacyjnego z uwagi na stan zdrowia rozstrzygana była orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Ani organ ani sąd nie mają bowiem wiadomości specjalnych, które pozwoliłyby w pełni wyważyć, czy stan zdrowia danej osoby zobowiązanej do alimentacji rzeczywiście uniemożliwia sprawowanie opieki. Rygoryzm spornego przepisu, którego brzmienie jest jednoznaczne w swej treści, odpowiada celom ustawy. Uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego dla krewnych podopiecznego przysługuje zatem dopiero wówczas, gdy małżonek osoby wymagającej opieki jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, przez co nie jest możliwe wypełnianie przez niego ustawowego obowiązku alimentacyjnego w sposób właściwy dla okoliczności faktycznych sprawy.
Zalecamy, by pomimo powyższego stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tego typu przypadkach opiekunowie osób pozostających w związku małżeńskim kierowali odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w razie wydania decyzji odmawiającej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego– czas pokaże, jak w rezultacie ukształtuje się orzecznictwo.
Drogi Czytelniku! Prosimy Cię o wpłatę kilkuzłotowej darowizny oraz przekazanie
1,5% podatku na sfinansowanie rzecznictwa praw i poradnictwa obywatelskiego dla najuboższych. Dziękujemy!
