Aktualizacja poradnika Twoje Prawa z dnia 20.08.2016 r. uwzględnia w naszej ocenie stan prawny na dzień 20.08.2016 r.

Zakres zmian

Alimenty

To nowy dział, w którym omawiamy najważniejsze kwestie dotyczące możliwości otrzymania alimentów. Publikacja uwzględnia nowelizację Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która wchodzi w życie z dniem 20 sierpnia 2016 r.  Zgodnie z tą nowelizacją na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:

• świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji

• świadczenia, wydatki i inne środki  finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;

• świadczenie wychowawcze – w ramach Programu Rodzina 500 Plus, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci

• świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych

Świadczenia rodzinne

Program Rodzina 500 Plus

Informacje o świadczeniu wychowawczym uzupełniliśmy o zmiany wynikające z nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego,  która wchodzi w życie 20 sierpnia 2016 r. Dzięki tej zmianie świadczenie z Programu Rodzina 500 Plus jest  wyłączone z egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego.

Świadczenie pielęgnacyjne

Od 1 stycznia 2017 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego będzie przysługiwało rodzicowi, który nie podejmuje bądź rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, także w przypadku, gdy drugi z rodziców ma już ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie.

Prawne uregulowanie możliwości świadczenia pielęgnacyjnego dla drugiego z rodziców zawiera  ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. 972), która wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.

Ustawa dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2014 r. (sygn. akt SK 7/11) W tym wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż  art. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym do 13 października 2011 r., w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi (opiekunowi faktycznemu), który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki  nad niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy drugi z rodziców (opiekunów faktycznych) ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie, jest niezgodny Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

Tą samą zasadą, obok świadczenia pielęgnacyjnego, zostanie objęty również specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna.

Rehabilitacja i leczenie

Bezpłatne leki

Zgodnie z nowelizacją ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby po 75 roku życia mają prawo do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, które są wymienione w wykazie ogłaszanym przez ministra zdrowia. Wykaz bezpłatnych leków dla osób powyżej 75 roku życia zacznie obowiązywać od 1 września 2016 r.

Świadczenia dla uczniów i studentów

Wyprawka szkolna

Podobnie jak w ubiegłych latach, w roku szkolnym 20016/2017 rodzice mogą starać się o pomoc materialną  w ramach rządowego programu „Wyprawka szkolna”. W tym roku dofinansowanie można uzyskać tylko dla uczniów tych klas, w których za zakup podręczników odpowiedzialni są rodzice, czyli przede wszystkim w przypadku VI klasy szkoły podstawowej oraz III klasy gimnazjum. Pomoc otrzymają uczniowie niepełnosprawni (ze wszystkich klas), a w ich przypadku dofinansowanie obejmuje też zakup materiałów edukacyjnych.  Wniosek o pomoc składać mogą prawni opiekunowie ucznia, uczeń pełnoletni, nauczyciel, pracownik socjalny lub osoba upoważniona przez opiekunów lub ucznia pełnoletniego.

Zadłużenia i egzekucja komornicza

Co może komornik

Zmiany ustawowe, które wchodzą w życie 20 sierpnia 2016 r. mają na celu zapewnienie pełnej ochrony przed egzekucją komorniczą prowadzoną z rachunku bankowego, na który wpływają środki pochodzące z świadczeń niepodlegających egzekucji wymienione w kodeksie postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W związku z tym dodano w art. 890 k.p.c. przepis wyłączający określone świadczenia spod egzekucji prowadzonej z rachunku bankowego. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego nie będzie zatem obejmowało: świadczeń alimentacyjnych, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczeń rodzinnych, dodatków rodzinnych, pielęgnacyjnych, porodowych, dla sierot zupełnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń integracyjnych, jak również świadczeń wychowawczych oraz świadczeń, dodatków i innych kwot wskazanych w ustawie z  dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego nie obejmie ponadto środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletniość, przebywając w pieczy zastępczej.

Rachunek rodzinny

Ustawa z dnia z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw  umożliwiła  prowadzenie  przez banki i SKOK-i wyodrębnionych rachunków rodzinnych,  do których nie będą mieli dostępu komornicy. Posiadaczami takich rachunków mogą zostać wyłącznie osoby fizyczne otrzymujące pomoc ze strony państwa w formie różnego rodzaju świadczeń niepodlegających egzekucji.  Na rachunek rodzinny będą wpływały wyłącznie środki  pochodzące z świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, - zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia integracyjne oraz świadczenie wychowawcze, świadczenia, dodatki i inne kwoty przyznane na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.