Aktualizacja poradnika Twoje Prawa z dnia 01.08.2017 r. uwzględnia w naszej ocenie stan prawny obowiązujący na ten dzień.

Zakres zmian

Alimenty

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu karnego, która weszła w życie w dniu 1 czerwca 2017 r. - do roku więzienia grozi osobom, których łączna wysokość zaległości alimentacyjnych wynosi "równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych".

Wyższa kara - do dwóch lat więzienia - grozi osobie, która nie płacąc alimentów, naraża osobę najbliższą na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Przed zmianą Kodeks karny zawierał ogólną formułę, w brzmieniu: "kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch".

W ocenie ustawodawcy obiektywne kryterium określania zaległości alimentacyjnych - w odróżnieniu od  wcześniejszego zapisu o "uporczywym" uchylaniu się od płacenia alimentów - zwiększy skuteczność prawa.

Zgodnie ze zmianą, dłużnicy alimentacyjni mają możliwość uniknięcia kary, jeśli dobrowolnie wyrównają zaległości. Nie będzie podlegał karze sprawca uchylający się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego, jeśli "nie później niż przed upływem 30 dni od daty pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty".

Świadczenia dla uczniów i studentów

Wyprawka szkolna

Rozporządzenie Rady Ministrów dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych umożliwia dofinansowanie zakupu podręczników dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wsparcie dotyczy zakupu podręczników do kształcenia ogólnego, w tym podręczników do kształcenia specjalnego lub podręczników do kształcenia w zawodach, dopuszczonych do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji.  

Przyznanie pomocy następuje na wniosek rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka), pełnoletniego ucznia, a także nauczyciela, pracownika socjalnego lub innej osoby – za zgodą rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka) albo pełnoletniego ucznia. Wniosek wraz z kopią orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego składa się do dyrektora szkoły. Należy pamiętać, że terminy na złożenie wniosku ustalane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na siedzibę szkoły są wyznaczane na pierwsze dni września danego roku szkolnego.

Świadczenia rodzinne

Program Rodzina 500 Plus

Prawo do wsparcia w ramach Programu Rodzina 500 Plus jest ustalane na okres roku – od 1 października danego roku do 30 września kolejnego roku. Jedynie pierwszy, trwający jeszcze okres był dłuższy. To oznacza, iż dalsze korzystanie ze wsparcia w ramach Programu w nowym okresie świadczeniowym rozpoczynającym się od 1 października 2017 r. wymaga złożenia nowego wniosku. Warto to zrobić do 31 sierpnia 2017 r (wnioski są przyjmowane już od 1 sierpnia), ponieważ wniosek złożony w tym terminie zapewni ciągłość świadczenia.

Główne zasady przyznawania wsparcia pozostają bez zmian. Nadal będzie to nieopodatkowane świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł, wypłacane do 18. roku życia dziecka, z kryterium dochodowym (800 lub 1200 zł netto na osobę w rodzinie) obowiązującym jedynie na pierwsze dziecko. Ustawą o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin z dnia 7 lipca 2017 roku zostały jednak wprowadzone zmiany, które mają  na celu weryfikację uprawnień w przypadku, gdy prawo do świadczenia jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego. Jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chodzi o likwidację „nielicznych, aczkolwiek niepożądanych zjawisk”. W ocenie Ministerstwa polegały one m.in. na deklarowaniu niezgodnie ze stanem faktycznym samotnego wychowywania dziecka, dopasowywaniu przez rodziców dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko oraz pobieraniu świadczenia wychowawczego przez osoby niezamieszkujące w Polsce.

Zasiłek rodzinny

Już od 1 sierpnia 2017 r. można składać wnioski  o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy obowiązujący od 1 listopada 2017 r. do 31 października 2018 r. Warto złożyć  wniosek wraz z wymaganymi dokumentami jak najszybciej  - jeśli zrobimy to do 31 sierpnia 2017 r., wówczas świadczenie przysługujące za listopad 2017 r. zostanie wypłacone do 30 listopada 2017 r.

Natomiast w przypadku, gdy wniosek zostanie złożony w okresie od dnia 1 września do dnia 31 października, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń nastąpi do dnia 31 grudnia tego roku.