Aktualizacja poradnika Twoje Prawa z dnia 30 września 2019 roku uwzględnia w naszej ocenie obecny stan prawny.

Zakres zmian

Świadczenia rodzinne

Program Rodzina 500 Plus

Zmieniły się zasady Programu Rodzina 500 Plus. Od 1 lipca 2019 roku świadczenie wychowawcze przysługuje na wszystkie dzieci do 18 roku życia, bez względu na dochody rodziny.

Zasiłek pielęgnacyjny

Od 1 listopada 2019 roku wzrośnie kwota zasiłku pielęgnacyjnego, jego wysokość wyniesie 215,84 zł.

Świadczenie uzupełniające dla niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Osoby legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, które nie posiadają orzeczenia o całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji, mogą w terminie do 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, to jest od dnia 1 października 2019 r. wystąpić z wnioskiem o wydanie tego orzeczenia wraz z wnioskiem o świadczenie uzupełniające. Świadczenie będzie wtedy wypłacone z wyrównaniem od momentu złożenia wniosku.

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej, zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1600 zł miesięcznie.

Ustalenie prawa do świadczenia uzupełniającego następuje na wniosek składany odpowiednio do organu wypłacającego świadczenie emerytalno-rentowe albo rentę socjalną, a w przypadku pozostałych osób uprawnionych – nie pobierających żadnych świadczeń– do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Procedury w sprawach urzędowych i sądowych

W sądzie

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw wprowadziła między innymi zmiany przepisów dotyczących opłat sądowych. Zmiany obowiązują od 21 sierpnia 2019 roku.

Nowością jest opłata od wniosku o doręczenie orzeczenia (wyroku, postanowienia, zarządzenia) z uzasadnieniem  - w kwocie 100 zł , a w razie wniesienia następnie przez stronę apelacji/zażalenia, opłata ta zaliczana jest  na poczet opłaty sądowej od apelacji/ zażalenia.  Do tej pory wniosek o uzasadnienie  był bezpłatny.

Nastąpiły istotne zmiany w kosztach w sprawach cywilnych – kwestie w naszej ocenie najważniejsze:

• opłata od wniosku za wydanie z akt sprawy poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu, zaświadczenia,  odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności, - 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu (do tej pory było 6 zł za stronę); nie pobiera się opłaty od pierwszego wniosku o wydanie na podstawie akt odpisu orzeczenia kończącego postępowanie z klauzulą wykonalności, złożonego przez stronę, która wszczęła postępowanie.
• opłata od wniosku  o wydanie kserokopii dokumentu z akt sprawy  - 20 zł za każde rozpoczęte 20 stron wydanej kopii (do tej pory było 1 zł za stronę).

Ochrona rodzicielstwa

Pochodzenie dziecka

Z dniem 20 września 2019 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.  Dotychczasowe regulacje nie pozwalały na ukończenie procesów o zaprzeczenie ojcostwa, o zaprzeczenie macierzyństwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, wszczętych za życia dziecka – w sytuacji, gdy w trakcie postępowania dziecko zmarło; postępowania w tych sprawach musiały zostać umorzone bez merytorycznego rozstrzygnięcia. Dzięki wprowadzonym zmianom, w takiej sytuacji możliwe będzie wydanie przez sąd po śmierci dziecka rozstrzygnięcia co do jego pochodzenia.

Nie było również możliwe ustalenie macierzyństwa lub ojcostwa po śmierci dziecka, jeżeli dziecko nie było powodem w już toczącej się sprawie – taką możliwość miał  tylko prokurator. Po zmianach, zarówno matka jak i domniemany ojciec mają prawo dochodzić ustalenia macierzyństwa/ojcostwa, jeśli dziecko zmarło w trakcie postępowania.   

Ponadto, nie było możliwe wytoczenie powództwa  o ustalenie macierzyństwa i ustalenie ojcostwa  po śmierci dziecka – obecnie jest to możliwe do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.